بِسْمِ اللّهِ الرّحْمَنِ الرّحِیمِ
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
وَٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَلَا تُشْرِکُوا۟ بِهِۦ شَیْـًۭٔا ۖ
وَبِٱلْوَٰلِدَیْنِ إِحْسَٰنًۭا
وَبِذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْیَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰکِینِ
وَٱلْجَارِ ذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْجَارِ ٱلْجُنُبِ
وَٱلصَّاحِبِ بِٱلْجَنۢبِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِیلِ
وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَٰنُکُمْ ۗ
إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالًۭا فَخُورًا (۳۶نساء)
این آیه، از حقّ خدا «واعبدوااللَّه»
تا حقّ بردگان «ملکت ایمانکم»
را بیان کرده و این نشانهى جامعیّت اسلام است.
«الجار ذىالقربى والجار الجنب»،
شامل همسایهى فامیل و غیر فامیل،
هم عقیده و غیر هم عقیده نیز مىشود.
به گفتهى روایات تا چهل خانه از هر طرف، همسایهاند.
یعنى در مناطق کوچک، همه همسایهاند.
«الصاحب بالجنب»، شامل رفقاى دائمى یا موقّت،
رفقاى سفر، یا آنان که به امید نفعى سراغ انسان مىآیند، مىشود.
«ابنالسبیل»،
ممکن است در وطن خود متمکن باشد و ما شناختى از او و بستگانش نداشته باشیم، فقط بدانیم که درماندهى در سفر و فرزند راه است که باید مورد حمایت قرار گیرد.
«مختال»،
کسى است که در دنیاى خیال،
خود را بزرگ مىپندارد و تکبر مىکند.
اگر به اسب هم «خیل» مىگویند چون متکبّرانه راه مىرود.
احسان به پدر و مادر، شامل محبّت، خدمت، کمک مالى، علمى، عاطفى و مشورت با آنان مىشود.
شرط احسان به والدین خوب بودن آنان نیست، ولى اطاعت از والدین در صورتى است که آنان به امرى بر خلاف رضاى خدا فرمان ندهند.
امام صادقعلیه السلام فرمودند: پیامبرصلى الله علیه وآله و علىعلیه السلام پدران این امّت هستند، زیرا در قرآن آمده: «اعبدوا اللّه... و بالوالدین احساناً»
1- تنها عبادت خدا کافى نیست،
دورى از هرگونه شرک و ریا لازم است.
«واعبدوا اللَّه ولاتشرکوا...»
2- نیکى به پدر و مادر، در کنار بندگى خدا وتوحید مطرح است. «واعبدوااللَّه... و بالوالدین احسانا»
3- خداپرست واقعى باید نسبت به بستگان، محرومان و همسایگان خود، متعهّد و مسئول باشد.
«اعبدوااللَّه... ذى القربى و الیتامى»
4- همسایگان دور نیز بر انسان حقّ دارند. «الجار الجنب»
5 - در احسان کردن به اولویّتها توجّه کنید. نام والدین قبل از بستگان و نام آنان قبل از یتیمان آمده است.
6- بىتوجّهى به والدین و بستگان و یتیمان و محرومان جامعه، نشانهى تکبّر و فخر فروشى است.
«ان اللّه لایحبّ من کان مختالاً فخوراً»
7- احسان، باید همراه با تواضع باشد.
در ابتداى آیه سفارش به احسان شده و در پایان از تکبّر نهى نموده است. «لایحبّ کلّ مختال»
هرکه گردد خاکسار خلق والا می شود
قطره از افتادگی واصل به دریا می شود
موضوعات مرتبط: احسان به والدین وخویشاوندان
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.